Mycorrhiza-schimmels komen van nature in de grond voor. Ze vergroeien met plantenwortels en gaan zo een samenwerking aan met elkaar (mycorrhiza). De plant voorziet de schimmel hierbij van suikers, en de schimmel de plant van extra water en mineralen. Dankzij de schimmel neemt het wortelvolume van de plant toe. Daarnaast wordt de bodem beter doorworteld vanwege de fijnmazigheid van de schimmel. Het idee achter enten met Mycorrhiza-schimmels is dat de boom de eerste jaren bij droogte een betere start heeft qua groei en productie. MycorDip-producten zouden beter werken als er geen kunstmest wordt gegeven bij het planten. De gedachte is dat de zouten schadelijk zijn voor de ontwikkeling van de mycorrhiza-schimmels. In een eerste proef met appel (Junami) startten we aanvankelijk wel met kunstmest geven tegelijk met het planten. Na de eerste twee jaar vonden we geen effecten van MycorDip Universeel op scheutgroei.
In de twee volgende proeven in peer (Conference) en appel (Elstar) gaven we de eerste twee groeijaren een alternatieve organische bemesting (zie tabel 1). Na twee jaar stapten we weer over op kunstmest. In de Conference werd beperkt druppelirrigatie toegepast, in de Elstar werd geen water gegeven. Uiteindelijk bleek dat het gebruik van MycorDip in combinatie met organische bemesting in de eerste twee jaar onder droge omstandigheden een betere start geeft dan standaard kunstmest.
Behandelingen | Standaard | MycorDip Universeel |
---|---|---|
MycorDip Universeel bij planten | nee | ja |
Plantgatbehandeling per boom | 5 g MAP, 5 g Ureum, 5 ml Humifirst in 5 liter water |
5 liter water (niet bij Elstar vanwege winterplanting) |
1e Zwartstrookbemesting kort na planten |
19 g Calciumnitraat 15.5% |
9 ml Fulvic 25 in 60 ml water op plantgat, 45 g Biovin, 27 g OPF-granulaat |
2e Zwartstrookbemesting juli 1e groeijaar |
19 g Calciumnitraat 15.5% |
27 g OPF-granulaat |
1e Zwartstrookbemesting mei 2e groeijaar |
||
38 g Calciumnitraat 15.5% | ||
9 ml Fulvic 25 in 60 ml water, 45 g Biovin, 54 g OPF-granulaat |
||
2e Zwartstrookbemesting juli 2e groeijaar |
38 g Calciumnitraat 15.5% |
45 g OPF-granulaat |
Zwartstrookbemesting vanaf 3e groeijaar |
identiek |
Tabel 1. Behandelingen tijdens proeven
In Conference leidde MycorDip in 2020 tot significant 18% meer scheutgroei (zie tabel 2). Totaal over de eerste vier jaar was de scheutgroei significant 20% hoger (8,67 in plaats van 7,24 m/boom). In 2019 waren de dracht en productie significant hoger, maar in 2020 was dat niet het geval. Tot dat moment was de dracht nog laag. In het eerste jaar 2017 is geen groei gemeten omdat na het late planten in mei er bijna geen groei was.
MycorDip in combinatie met de organische bemesting gaf dus in deze periode vooral meer scheutgroei. Die extra groei was heel welkom, omdat de groei op dit perceel duidelijk was achtergebleven vanwege de droogte in 2018 t/m 2020. Normaal gesproken zal deze extra groei in deze situatie uiteindelijk ook leiden tot een hogere dracht.
Behandeling | Groei 2018 | Dracht 2018 | Groei 2019 | Dracht 2019 | Productie 2019 | Vruchtgewicht 2019 | Groei 2020 | Dracht 2020 | Productie 2020 | Vruchtgewicht 2020 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(m/boom) | (aantal vruchten /boom) | (m/boom) | (aantal vruchten /boom) | (kg/boom) | (g/vrucht) | (m/boom) | (aantal vruchten /boom) | (kg/boom) | (g/vrucht) | |
-MycorDip* | 2.46 | 3.8 | 2.50 | 17.8a** | 3.63a | 205 | 2.28a | 13.7 | 3.40 | 248 |
+MycorDip** | 2.81 | 3.3 | 3.17 | 21.2b | 4.21b | 199 | 2.69b | 14.3 | 3.40 | 2.39 |
NS** | NS | NS | S** | S | NS | S | NS | NS | NS | |
Verschil (%) | 14 | -11 | 27 | 19 | 16 | -3 | 18 | 4 | 0 | -4 |
* bij -MycorDip met kunstmest bemest; bij +MycorDip met organische mest bemest (tabel 2)
** NS: niet significant verschillend; S: significant verschillend
Tabel 2. De Conference-proef
Extra groei kan leiden tot meer verdamping, extra droogte in de grond en ten slotte tot minder vruchtgroei. Dat was hier echter niet of nauwelijks het geval: de vruchten waren 3 tot 4% kleiner, maar deze verschillen waren statistisch niet betrouwbaar. Ook in de Elstar-proef leidde de MycorDip in combinatie met organische bemesting tot significant meer scheutgroei (zie tabel 3). Vanaf het eerste tot en met het derde groeijaar ging het in totaal om 25% meer scheutgroei. De totale dracht over de eerste vier jaar was significant 14% hoger (in het eerste jaar zijn alle vruchten weg gedund). De productie in kg/boom was bijna significant verschillend. De gemiddelde dracht was in de laatste drie jaren respectievelijk 21, 30 en 102 vruchten/boom met als gemiddelde vruchtgewichten 147, 145 en 116 gram/vrucht. In deze proef vinden we dus zowel een positief scheutgroei-effect als ook al een positief drachteffect zonder dat dat ten koste gaat van het vruchtgewicht. De gemiddelde mycorrhiza bezetting van de wortels was in de Conference-proef op 20 november 2019 27%. In de Elstar-proef was dat ook 27% (gemeten op 26 oktober 2021). Er zijn geen significante effecten van de behandelingen op de mycorrhiza-bezetting gevonden.
Opvallend was de extreme variatie in de meetresultaten bij monsters van dezelfde behandeling. In dat geval kunnen alleen heel grote verschillen statistische betrouwbaar aangetoond worden. Anderzijds geven deze resultaten aan dat er ook mycorrhiza’s ontstaan als er niet geënt is bij het planten.
Behandeling | Groei 2019-2021 | Dracht 2020-2022 | Productie 2020-2022 | Vruchtgewicht 2020-2022 |
---|---|---|---|---|
(m/boom) | (aantal vruchten /boom) | (kg/boom) | (g/vrucht) | |
-MycorDip* | 572a** | 142a | 18.0(a) | 126 |
+MycorDip** | 7.16b | 163b | 20.4(b) | 125 |
S** | S | (S)** | NS** | |
Verschil (%) | 25 | 14 | 14 | -1 |
* bij -MycorDip met kunstmest bemest; bij +MycorDip met organische mest bemest (tabel 2)
** NS: niet significant verschillend; S: significant verschillend
In dit onderzoek is gebruikgemaakt van het product MycorDip Universeel van PlantHealtCure. Dit product bevat naast de mycorrhiza-schimmels, een aantal bacteriënsoorten, zeewier-extract en stoffen zoals humus- en vulvozuren. We weten niet precies in welke mate de verschillende ingrediënten bijdragen aan het effect van MycorDip Universeel. Dit artikel bespreekt dus feitelijk de effecten van MycorDip Universeel en niet uitsluitend van de mycorrhiza-schimmels.
Het POP3-project ‘Meer fruit met minder water’ wordt uitgevoerd door de NFO (penvoerder), Wageningen UR (projectinitiatief en -leiding), Meeuwse Handelsonderneming, Fruitconsult, Bodata, Delphy en zeven fruittelers uit Zeeland. Het project werd gefinancierd door de provincie Zeeland en uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.