Kerst in de onderzoeken van Historisch Vooronderzoek

Na een jaar vol met afgeronde onderzoeken, staat ook bij het team Historisch Vooronderzoek van Den Ouden Bodac de kerstvakantie voor de deur. Ook in hun onderzoeken komen zij het kerstfeest regelmatig tegen, zoals in de archieven van de Library and Archives Canada.[1] Het team vertelt erover.

Zo vinden we in het War Diary van de Les Fusiliers Mont-Royal van December 1944 de volgende kerstgroet: ‘Merry Christmas to Everyone from the C.M.O. Staff’.[2] Deze kerstgroet is een herdruk van een met pen getekende tekening en is vermoedelijk verspreid over meerdere onderdelen van het Canadese leger. De afkorting ‘C.M.O.’ staat voor Counter Mortar Officers (Staff). Zodoende is de kerstgroet afkomstig van de Canadese mortiereenheden.[3] Daarnaast staat er onder de groet ‘P.s and Morep’, dit verwijst naar het figuurtje verkleed als kerstman op de kerstgroet. Deze cartoonfiguur, genaamd Morep, komt vaker voor in de War Diaries van de Canadezen als ‘luchtige’ afwisseling tussen de oorlogsverslaggeving en communicatie. Hieronder is ander voorbeeld te zien van een dergelijke cartoon waarin ‘Little Morep’ figureert.

Terug naar Kerst 1944, wanneer Little Morep als kerstman de Canadese militairen een kerstgroet brengt in een oorlogsgebied ver van huis. De lichte infanteristen van de eenheid Les Fusiliers Mont-Royal bevinden zich dan in Malden, Gelderland; een plaats die al bevrijd was tijdens Operatie Market Garden. Daarom bevinden ze zich niet direct in het frontgebied, maar wel dichtbij aangezien deze bij Mook en Plasmolen liep. Het oorlogsgeweld was dus erg dichtbij.

In Malden was er ieder geval ruimte voor een kerstviering, zoals te lezen valt in het War Diary: ‘Religious Ceremony celebrated by H/Capt M Plante. Personal Christmas message from the C in C, Field Marshall B.L. Montgomery read by the C.O. to all rks. Chrismas diners organized under Coy arrangements.’[4] De viering zal anders geweest zijn dan met familie thuis aan de andere kant van de oceaan, maar de saamhorigheid onder de manschappen in een dergelijke feeststemming zal vast een welkome afwisseling geweest zijn in een tijd van oorlog.

[1] Library and Archives Canada, https://recherche-collection-search.bac-lac.gc.ca/eng/home/index (Geraadpleegd 13 december 2023).

[2] Library and Archives Canada (LAC), RG24-C-3 War diaries - Second World War, inv. nr., 15066, Les Fusiliers Mont-Royal, Dec. 1944 - Sept. 1945.

[3] Library and Archives Canada, https://library-archives.canada.ca/eng/collection/research-help/military-heritage/Pages/military-abbreviations.aspx#alpha-C (Geraadpleegd 13 december 2023).

[4] LAC, RG24-C-3 War diaries - Second World War, inv. nr., 15066, Les Fusiliers Mont-Royal, Dec. 1944 - Sept. 1945.