Sporen van verdedigingsgrachten en een civiele nederzetting. Dat is wat onze archeologen inmiddels hebben blootgelegd tijdens een archeologische opgraving in Zwammerdam.
De archeologen doen hier onderzoek naar het Romeinse fort Nigrum Pullum. De restanten van dit fort liggen onder de huidige zorginstelling Ipse de Bruggen, de opdrachtgever van dit onderzoek. In de zuidwestelijke hoek van het fort zal een nieuw pand gerealiseerd worden. Vorig jaar september is de eerste fase van de opgraving uitgevoerd en afgelopen maand volgde dus de tweede, en tevens de laatste fase. Tijdens het onderzoek is Den Ouden Bodac geholpen door lokale vrijwilligers, die ondersteunden met de metaaldetectie en het wassen van de vondsten.
Naast het archeologisch onderzoek is eveneens gezocht naar ontplofbare oorlogsresten. Het terrein is in de Tweede Wereldoorlog namelijk gebombardeerd vanwege de nabijheid van de spoorlijn Utrecht-Leiden.
Het Romeinse fort is rond 47 na Chr. gesticht als onderdeel van de Limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk die liep van de Atlantische kust in Noord-Engeland via de Noordzee, langs de toenmalige hoofdstroom van de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee. Het fort diende om de grens te bewaken tegen Germaanse invallen vanuit het noorden, maar ook om handel en verkeer over de Rijn te reguleren. Het fort lag immers direct aan deze rivier. Tot aan het einde van de derde eeuw (circa 275 na Chr.) is het fort in gebruikt geweest door het Romeinse gezag. Daarna heeft een opeenstapeling van calamiteiten ervoor gezorgd dat de Romeinse grensforten, in ieder geval in West-Nederland, verlaten werden door de Romeinse troepen.
Tijdens het onderzoek zijn sporen blootgelegd van meerdere verdedigingsgrachten en de vicus, de civiele nederzetting die buiten de verdedigingslinie van het fort lag. Dit kampdorp had vooral een commerciële functie (handel en nijverheid), maar hier woonden bijvoorbeeld ook de gezinnen van de gestationeerde troepen. Hun aanwezigheid wordt gekenmerkt door het voorkomen van hoogwaardig Romeins aardewerk, bouwkeramiek van de woningen, onderdelen van wapentuig, munten en sieraden.
Deze sporen en vondsten worden de komende maanden uitgewerkt en onderzocht. Hiermee stellen we de archeologische resten veilig ter voorbereiding van de geplande bouw én kunnen we het fort plaatsen in het grotere beeld van Romeins Nederland.